Ortaköy Büyük Mecidiye Camii

Giriş kapısı üzerinde yer alan Zîver Paşa’nın yazdığı kitâbeye göre 1270’te (1854) Sultan Abdülmecid tarafından inşa ettirilmiştir. Mimarı Nikogos Balyan olan cami, XIX. yüzyıl Selâtin Camilerinde olduğu gibi harim bölümü ve girişin önünde yer alan hünkâr kasrından oluşmaktadır.

Cami, geç dönem Osmanlı mimarisinde, 18. yüzyılın ikinci çeyreğinde ilk belirtileri hissedilen Batı etkilerinin yoğunluk kazandığı ve mimari geleneğin önemli ölçüde değişim geçirdiği (1839-1861) dönemin özelliklerini yansıtır. Kare planlı caminin dış süslemelerindeki taş bezemelerde, Abdülmecid döneminin, barok, ampir ve neo-Rönesans üsluplarından beslenen zevk egemendir. İç mekan bezeme programını, altın varaklı alçı rölyefler, stucco sıva ve barok kalem işleri oluşturur.

Günümüze kadar çeşitli onarımlar görmüş olan caminin, 2011 yılında başlayan restorasyon çalışmalarında yapının tamamı ele alınmıştır. Bozulan taş yüzeylerde uluslararası kurallara uygun olarak konservasyon çalışmaları yapılmıştır. Kurşun örtü ve kötü durumdaki mimari elemanlar özgün tekniğinde yenilenmiştir. Betonarme döşemenin itinalı sökümü yapılarak yerine ahşap döşeme yapılmıştır. Bozulan kalem işleri, alçı işleri ve altın varak işleri koruma altına alınarak restore edilmiş, özgün stucco sıvaların bozulan kısımları özgün tekniği ile yeniden yapılmıştır. Son cemaat mahallindeki ara kat kaldırılarak özgün plan şeması ortaya çıkartılmıştır. Restorasyon çalışmaları sonrası çevre düzenlemesi yapılarak, ibadete açılmıştır.